Khủng hoảng COVID-19 đã thay đổi nhiều khái niệm cũng như mô hình về chi phí. Một số chi phí từng được các nhà lãnh đạo cho là cố định thì nay lại là chi phí biến đổi (ví dụ: chi phí thuê văn phòng). Trong khi đó, một số năng lực vốn được xem như kiến tạo khác biệt thì giờ đây đã trở thành điều kiện tối thiểu trong vận hành doanh nghiệp (ví dụ: tự động hóa và công nghệ giúp phối hợp làm việc). …. Sự ảnh hưởng của dịch bệnh này lên các hoạt động về kinh tế cũng đã trở thành động lực thúc đẩy nhiều doanh nghiệp bước sâu vào cuộc chơi số, hay còn nói cách khác là công nghệ hóa doanh nghiệp của mình để trở nên “hợp thời” hơn trong tình cảnh hiện tại, đó là thời kì hậu COVID-19
Với Việt Nam nói riêng, sự đứt gãy của không ít hoạt động kinh tế dựa trên nền tảng truyền thống buộc các cơ quan, doanh nghiệp trong nước phải mạnh dạn hơn trong nghiên cứu, ứng dụng nền tảng số hóa trong các hoạt động quản lý, sản xuất – kinh doanh. Sự chuyển đổi số của nền kinh tế sẽ triệt để và có ý nghĩa nếu như chuyển đổi số của chính phủ và doanh nghiệp song hành với nhau.
Hình dung lại các lĩnh vực khác nhau
Đối với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và các cơ quan y tế công cộng, các đợt bùng phát sẽ tiếp tục là mối đe dọa nhưng có thể giảm thiểu tác động của đợt bùng phát bằng cách khai thác dữ liệu lớn và AI để dự đoán và dự báo dịch bệnh, cũng như nguồn cung cấp y tế. Có những ví dụ đầy hứa hẹn trong đó dữ liệu lớn và thông tin hữu ích mà chúng cung cấp đã cải thiện khả năng sẵn sàng và theo dõi dịch bệnh.
Tại Thái Lan, thông qua Hội đồng Kỹ thuật số Thái Lan (Digital Council of Thailand), CP Group và True Corporation đang làm việc cùng với các thành viên Hội đồng khác để khởi chạy các nền tảng và ứng dụng kỹ thuật số nhằm giúp tìm nguồn cung cấp thuốc y tế cũng như theo dõi, truy tìm và ngăn chặn sự lây lan của COVID- 19. Chúng tôi cũng đã làm việc với HG Robotics để triển khai các giải pháp robot tại 41 bệnh viện trên khắp cả nước nhằm tăng cường giao tiếp giữa các chuyên gia y tế và bệnh nhân đang được kiểm dịch. Mỗi robot có thể giúp giảm tiếp xúc vật lý thực tế lên đến 70 trường hợp mỗi ngày.
Yếu tố then chốt để duy trì hoạt động kinh doanh và khả năng phục hồi kinh tế trong cuộc khủng hoảng này là các nhà cung cấp mạng và viễn thông duy trì băng thông cho người tiêu dùng và doanh nghiệp. Công nghệ có tiềm năng to lớn để giúp kết nối mọi người trong thời gian ngừng hoạt động và việc chuyển sang làm việc từ xa và học trực tuyến có thể sẽ mở rộng vượt ra ngoài đại dịch COVID-19. Hợp tác với các chính phủ, các tổ chức tài chính và cơ quan quản lý có thể xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số phù hợp để phục vụ xã hội.
Số hóa để tạo sức bật
Ta dễ dàng thấy được đại dịch COVID-19 trong năm 2020 đã gây nhiều khó khăn trong sản xuất, xúc tiến thương mại và giao thương hàng hóa của các doanh nghiệp nội địa và quốc tế. Theo báo cáo của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh – Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 10 tháng đầu tiên của năm 2020, cả nước có hơn 85.500 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, gồm cả 41.783 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 58,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, còn có 30.256 doanh nghiệp chờ giải thể và hơn 13.500 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tương đương của cùng kỳ năm ngoái.
Kết luận, mỗi tháng có trung bình 8.554 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 15,1% so với trung bình 10 tháng đầu tiên của năm 2019.
Nhiều doanh nghiệp xưa nay vốn hoạt động tốt với phong cách truyền thống, bỗng chốc lại gặp phải khó khăn trong tình thế hiện tại. Trước bối cảnh như vậy, họ buộc phải chuyển mình, hoặc họ sẽ bị bỏ lại. Dần dần, các nguồn thông tin trực tuyến từ các nền tảng công nghệ bỗng trở lên hữu dụng hơn bao giờ hết. Các chuyên gia và doanh nghiệp đều nhận định rằng, các ứng dụng công nghệ sẽ giúp ích trong việc xúc tiến thương mại trực tuyến, đưa công nghệ nhiều hơn vào vận hành bộ máy quản trị, kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp kết nối tốt hơn với nhau, phục hồi sản xuất, mở rộng thị trường.
Theo ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME), xúc tiến thương mại trực tuyến chi phí chỉ bằng 1/10 so với xúc tiến trực tiếp nhưng đem lại hiệu quả gấp nhiều lần; có thể rút ngắn khoảng cách giữa các đối tác, khách hàng và doanh nghiệp. Nhất là khi áp dụng trong thời đại hiện nay, mọi người đều phải duy trì giãn cách xã hội, hạn chế đi ra ngoài và hoạt động tại nhà nhiều, thì việc công nghệ hóa các hoạt động thương mại lại càng là một quyết định đúng đắn và hợp lý.
“Doanh nghiệp có thể tiếp thị toàn cầu, truy cập lấy thông tin cũng như giao dịch với khách hàng 24/7. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tiếp cận đơn hàng nhanh hơn, độ bao phủ cũng lớn hơn…”, ông Nam nói.
Tuy vậy, không phải cứ chuyển đổi số, thương mại trực tuyến là doanh nghiệp có thể tiếp cận với khách hàng. Theo ông Trần Đình Toản, Phó Tổng giám đốc Công ty OSB, Đại lý ủy quyền chính thức của Alibaba.com tại Việt Nam, Chủ tịch Liên minh hỗ trợ xuất khẩu Việt Nam (VESA), thương mại điện tử tuy là một “món hời” lớn, nhưng bởi vì nó dễ dàng để thực hiện và cũng tốn ít chi phí hơn, nên thực chất thị trường này lại mang tính cạnh tranh lớn.
Để đơn hàng đến được với người tiêu dùng, doanh nghiệp phải số hóa tất cả các khâu, các điểm tiếp xúc để tăng tính tương tác với người mua, từ đó hỗ trợ tối đa trong các khâu, từ giới thiệu sản phẩm, marketting đến chăm sóc khách hàng.
“Những doanh nghiệp được chuyển đổi số tốt giống như ngồi trên một bệ phóng tốt. Nó sẽ giúp doanh nghiệp xuất khẩu trực tuyến có kết quả cao, nhanh và thậm chí là tối ưu hiệu quả”, ông Toàn khẳng định.
Chuyển đổi số sao cho hiệu quả?
Sự xuất hiện đột ngột của xu hướng này khiến nhiều doanh nghiệp không kịp đối phó, không biết bắt đầu từ đâu và bắt đầu như thế nào. Theo ông Nguyễn Ngọc Dũng, đại diện Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam (VECOM), chuyển đổi số nên được bắt đầu càng sớm càng tốt. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tuy có ít nguồn nhân lực, nhưng lại có lợi thế là dễ dàng chuyển đổi số hơn là các doanh nghiệp lớn. Hơn nữa, chuyển đổi số nên bắt đầu từ tư duy của người lãnh đạo, sau đó mới tới các thành viên trong công ty, rồi mới đến cơ sở hạ tần, … Tựu chung, quyết định chuyển mình trong thời khắc này vẫn là một việc khó khăn, vì vậy nên bắt đầu phát triển từ cốt lõi.
Theo ông Hoàng Văn Thuấn, Chủ tịch HĐQT Tổng Giám đốc EFY Việt Nam, công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống. Để vượt qua COVID-19 một cách thuận lợi và đón đầu sự phát triển trong năm tới, doanh nghiệp cần nhanh chóng hòa mình vào công cuộc chuyển đổi số nhưng phải chuẩn xác; tính toán, nghiên cứu và tìm ra điểm nghẽn trong hoạt động của đơn vị; từ đó đầu tư giải pháp số phù hợp với hướng đi của doanh nghiệp.
Trong khi khu vực tư nhân sẽ cần lập kế hoạch cách họ có thể sử dụng công nghệ để duy trì sự nhanh nhẹn và linh hoạt, các công ty cũng cần hợp tác chặt chẽ với các chính phủ và các cơ quan quốc tế như Diễn đàn Kinh tế Thế giới để phát triển một bộ tiêu chuẩn toàn cầu và khuôn khổ chính sách trên diện rộng để hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang thế giới 4.0. Chúng tôi sẽ tiếp tục nâng cao nhận thức về điều này thông qua các mối quan hệ đối tác hiện tại của chúng tôi như Hiệp ước Toàn cầu của Liên hợp quốc và Mạng lưới Hiệp ước Toàn cầu Thái Lan để thúc đẩy nhiều quan hệ đối tác công tư hơn trong lĩnh vực này.
Bằng cách khai thác tiềm năng tồn tại của các bên liên quan trong lĩnh vực cộng tác với nhau, có một cơ hội thực sự để suy nghĩ lại một cách triệt để về chuỗi giá trị để đảm bảo một thế giới số hóa, kết nối sẽ tạo thuận lợi cho xã hội khi chúng ta “xây dựng lại để tốt hơn” từ cuộc khủng hoảng hiện tại.
Nguồn: tổng hợp bởi GOLDENSEA
